Εις οιωνός άριστος,αμύνεσθαι για την παρτη σας

Σ’ αυτή την ιερή γη που ονομάζεται Ελλάς, οι κάτοικοι της, είτε Πελασγοί ονομάζονταν, είτε Έλληνες, απ’ τα πανάρχαια χρόνια διέθεταν ορισμένες αρετές, όπως την αγάπη για την ελευθερία, το σεβασμό προς το θείο, την αγάπη για έρευνα και μάθηση, την αγάπη για τον συνάνθρωπο και άλλες. Όλες αυτές οι αρετές ανεπτύχθησαν σταδιακά και σε συνάρτηση με την πρόοδο της πνευματικής τους εξελίξεως. Οι πρόγονοι μας όμως διέθεταν και μια άλλη αρετή την οποία καλλιέργησαν συστηματικά. Όντας αυτόχθονες και όχι επήλυδες, κάτι το οποίο όχι μόνον γνώριζαν αλλά και τόνιζαν πάντα (Ισοκράτης-Πανηγυρικός), κατείχοντο και από την αρετή της αγάπης προς τη γη τους, τον τόπο τους, την πατρίδα τους. Κατείχοντο δηλαδή απ’ την αρετή της φιλοπατρίας.

Το ότι οι πόλεις-κράτη αντιμάχονταν μεταξύ τους δεν μειώνει καθόλου την φιλοπατρία τους γιατί πατρίδα τους, ήταν η πόλις του καθενός. Ο Γοργίας βέβαια θα ψέξει τους Έλληνες λέγοντας τους «ότι τα μεν κατά βαρβάρων τρόπαια ύμνους απαιτεί, τα δε κατά των Ελλήνων θρήνους», δηλαδή ότι οι νίκες εναντίον των βαρβάρων ζητούν ύμνους, ενώ οι εναντίον των Ελλήνων, θρήνους. Βεβαίως έχοντας γνώση της κοινής καταγωγής (όμαιμον) των φύλων που κατοικούσαν στην ελληνική χερσόνησο, αλλά και στα παράλια της

Μικράς Ασίας, δεν δίστασαν να ενωθούν και να πολεμήσουν από κοινού όταν αυτό απαιτούσαν οι περιστάσεις.

Η φιλοπατρία άρχισε να καλλιεργείται συστηματικά και το συμφέρον των πολιτών συνδέθηκε με την ιδέα της πατρίδος. Η πατρίδα αναγορεύεται σε ύψιστο ιδανικό. Ο αγώνας και η θυσία για το σύνολον είναι εθνικό ιδεώδες απ’ τα ομηρικά χρόνια. «Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης» αναφωνεί ο Όμηρος δια στόματος του Έκτορος στην Ιλιάδα.

Ο Έλλην πολίτης πρέπει συνειδητά να μετέχει στα κοινά και να προσβλέπει στο καλό της πατρίδος του ανεξαρτήτως της κοινωνικής ή της οικονομικής του θέσεως. Τα ατομικά συμφέροντα υποχωρούν μπροστά στο συμφέρον της πατρίδος. Η πατρίδα και οι νόμοι της ο οποίοι εξασφαλίζουν την ισότητα των πολιτών πρέπει να είναι σεβαστοί, οι δε προσταγές της πατρίδος πρέπει να εκτελούνται άνευ αντιρρήσεως. «Και σέβεσθαι δει και μάλλον υπείκειν και θωπεύειν πατρίδα χαλεπαίνουσαν ή πατέρα και ή πείθην ή ποιείν α αν κελεύη, και πάσχειν, εάν τι προστάττη παθείν, ησυχίαν άγοντα, εάν τε τύπεσθαι, εάν τε δείσθαι, εάν τε εις πόλεμον άγη τρωθησόμενον ή αποθανούμενον ποιητέον ταύτα, και το δίκαιον ούτος έχει και ουχί υπεικτέον ουδέ αναχωρητέον, ουδέ λειπτέον την τάξιν, αλλά και εν πολέμω και εν δικαστηρίω και πανταχού ποιητέον α αν κελεύη η πόλις και η πατρίς, ή πείθειν αυτήν ή το δίκαιον πέφυκε, βιάζεσθαι δ’ ου όσιον ούτε μητέρα ούτε πατέρα, πολύ δε τούτων έτι ήττον την πατρίδα» δηλαδή ότι είναι ανάγκη να σέβεται και περισσότερο να υπακούει και να περιποιείται κανείς την πατρίδα ακόμη και όταν είναι οργισμένη παρά τον πατέρα και είτε να πείθει, είτε να κάνει όσα τον προστάξει και να υποφέρει, εάν κάτι τον προστάζει να πάθει, με ησυχία και αν καταπιέζεται και εάν φυλακίζεται και αν στο πόλεμο πάει με κίνδυνο να πληγωθεί ή να πεθάνει, πρέπει να τα κάνει αυτά και το σωστό έτσι είναι και δεν πρέπει να υποχωρεί ούτε να εγκαταλείπει τη θέση του, αλλά και στον πόλεμο και στο δικαστήριο πρέπει να κάνει όσα τον προστάξει η πόλη κι η πατρίδα, ή να πείθει, όπως το δίκαιον επιβάλλει και δεν είναι όσιο να εκβιάζει κανείς ούτε μητέρα ούτε πατέρα και πολύ λιγότερο ακόμη απ’ αυτούς, την πατρίδα. (Πλάτωνος διάλογοι - Κρίτων).

Ο σεβασμός και η ιερότητα της πατρίδος στέκονται ψηλότερα και απ’ αυτόν τον Όλυμπο με τους θεούς του, η πατρίδα είναι το απόλυτο Ιερό. «Μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον έστι η πατρίς και σεμνότερον και αγιώτερον και εν μείζονι μοίρα και παρά θεοίς και παρ’ ανθρώπους τοις νουν έχουσι», δηλαδή και από την μητέρα και τον πατέρα και απ΄ όλους τους προγόνους πολυτιμότερη είναι η πατρίδα, πιο σεβαστή και πιο ιερή και σε μεγαλύτερη εκτίμηση από τους θεούς κι από τους ανθρώπους που έχουν μαυλό. (Πλάτωνος διάλογοι - Κρίτων).

Σημαντικότερα μέσα για την καλλιέργεια της εθνικής συνειδήσεως και της φιλοπατρίας στο λαό ήταν η ποίησης με το θέατρο, οι κοινές εθνικές γιορτές και το σχολείο. Ο Όμηρος με τα αθάνατα έπη του έγινε ο εθνικός ποιητής που πρόσφερε απλόχερα τα παραδείγματα αγάπης προς την πατρίδα, αυτοθυσίας και ηρωισμού που ήταν απαραίτητα για να σφυρηλατήσουν το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων, «ως την Ελλάδα πεπαίδευκεν ούτος ο ποιητής» λέγει ο Πλάτων στην Πολιτεία του.

Και οι μεγάλοι μας τραγικοί ποιηταί δεν υπολείπονται σε παραδείγματα φιλοπατρίας. Ο Αισχύλος πέρα απο την τόνωση του πατριωτισμού των θεατών με την τραγωδία του «Πέρσαι», δεικνύει σαφέστατα ότι προέχει η πατρίς, όταν τους καλεί να ελευθερώσουν πρώτα την πατρίδα. «Ω παίδες Ελλήνων, ίτε, ελευθερούτε πατρίδ’, ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων, νυν υπέρ πάντων αγών».

Οι κοινές εθνικές γιορτές είτε ήταν τοπικές, όπως τα Παναθήναια, είτε ήταν θρησκευτικές, όπως οι Διονυσιακές, είτε ήταν Πανελλήνιες, όπως οι Ολυμπιακοί αγώνες πέρα απ’ την απόδοση των οφειλόμενων τιμών προς τους θεούς και τους προγόνους σκοπό είχαν να αναπτύξουν την ενιαία εθνική συνείδηση, να προβάλουν το ιδανικό της πατρίδος και να δείξουν την υπεροχή των Ελλήνων έναντι των βαρβάρων. Τέλος στα σχολεία οι νέοι και οι νέες ελάμβαναν εθνική διαπαιδαγώγηση, καλλιεργούσαν την φιλοπατρία και το εθνικό φρόνημα έτσι ώστε οι ψυχές των νέων να ατσαλώνονται και να διαμορφώνονται σε Έλληνες πατριώτες. Έτσι γίνονται οι Θερμοπύλες που δίνουν τον τέλειο ορισμό της λέξεως φιλοπατρία, «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι». Αυτά είναι λίγα απ’ τα πολλά που έπρατταν οι πρόγονοι μας για να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν την φιλοπατρία και την εθνική συνείδηση των πολιτών.

Ας δούμε όμως περιληπτικά τι γίνεται σήμερα. Η φιλοπατρία σήμερα στην πατρίδα μας όχι μόνον δεν καλλιεργείται απεναντίας εκείνος ο οποίος θα εκφέρει απόψεις πατριωτικές ή οτιδήποτε υποδηλώνει την αγάπη για την πατρίδα του - όπως η προστασία της γλώσσας μας ή τα δικαιώματα των Ελλήνων εντός και εκτός συνόρων - και γενικά ότι έχει να κάνει με την ευρύτερη έννοια του Ελληνισμού, τότε αμέσως θα χαρακτηρισθεί ως ακραίος ή φασίστας ή ρατσιστής και άλλα πολλά. Έτσι τον αντιλαμβάνονται τον διάλογο και την δημοκρατία οι ξενόδουλοι διεθνιστές και τα φερέφωνα τους.

Όσο δε για την εθνική συνείδηση, παρότι το Σύνταγμα μας ορίζει ρητώς ότι το κράτος δια της Παιδείας οφείλει να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση των Ελλήνων εκεί τα πράγματα είναι τραγικά. Η εθνική συνείδηση αντί να καλλιεργείται στους νέους βρίσκεται υπό διωγμόν. Μόνον οι ραγιάδες κι οι προσκυνημένοι έχουν θέση και προωθούνται μέσα από την Παγκοσμιοποίηση γιατί ο πολίτης με εθνική παιδεία είναι εμπόδιο. Πολύ δε περισσότερο αποτελεί εμπόδιο ο Έλληνας πολίτης που έχει αναπτυγμένη εθνική συνείδηση και καλλιεργημένη φιλοπατρία, γιατί μεταφέρει μέσα του ιστορία πολλών χιλιάδων ετών.

Παρήγορο όμως είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αντιστροφή του παραπάνω κλίματος και αυτό οφείλεται σε διάφορους φορείς ιδιωτικής και μόνο πρωτοβουλίας. Ο Έλληνας αποκτά και πάλι την εθνική του αυτογνωσία και χαλυβδώνει την εθνική του συνείδηση. Εξάλλου ο ήλιος πάντα θα ανατέλλει και θα φωτίζει το νου και την καρδιά των ανθρώπων.