Μαθηματικά...και άλλα...

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής αναδείχτηκε σε κορυφαίο μαθηματικό παγκόσμιου επιπέδου, χρηματίζοντας καθηγητής σε τέσσερα γερμανικά πανεπιστήμια καθώς και στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ενώ ανέλαβε κατ' εντολή του Βενιζέλου να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της Ιωνίας στη Σμύρνη, των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης.

Τα Μαθηματικά στην αρχή (1837) ήταν μέρος των σπουδών της Φιλοσοφικής σχολής. Το ίδιο συνέβαινε για όλες τις φυσικομαθηματικές επιστήμες. Αυτό ήταν φυσιολογικό (για την εποχή και την κρατούσα εσωτερική κατάσταση του νεαρού ελληνικού κράτους) αποτέλεσμα της οργάνωσης του Πανεπιστημίου κατά τα γερμανικά πρότυπα, σύμφωνα με τα οποία οι νεοσύστατες φυσικές επιστήμες και η διδασκαλία τους όφειλαν να αποτελούν μέρος των γενικότερων φιλοσοφικών σπουδών. Αλλωστε και στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο οι φυσικές επιστήμες, ως κατά βάση θεωρητικός λόγος για τη φύση, δεν είχαν εντελώς αποκολληθεί από το φιλοσοφικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν.

Ο κύριος σκοπός της Φιλοσοφικής Σχολής ήταν η στελέχωση της μέσης εκπαίδευσης.

Οι δύο πρώτοι καθηγητές που διορίσθηκαν το 1837 στην τότε Φιλοσοφική σχολή σε έδρες Μαθηματικών ήταν ο Κωνσταντίνος Νέγρης (1804-1880) από το 1837 ως το 1845 και ο Γεώργιος Κ. Βούρης από το 1837 περίπου ως το 1845 , ο οποίος έγραψε την πεντάτομη "Σειρά των Μαθηματικών". Αλλοι μαθηματικοί-αστρονόμοι, που διετέλεσαν καθηγητές ήταν ο Ιωάννης Παπαδάκης (1825-1876), Δημήτριος Κροκίδης (1840-1896) και ο μαθηματικός-φιλόλογος Βασίλειος Λάκων (1830-1900), που ήταν ο πρώτος διδάκτορας του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών και διετέλεσε Πρύτανης (1880-1881).

Η ανεξαρτησία του Μαθηματικού και Φυσικού τμήματος πραγματοποιήθηκε το 1904 με τη συμβολή του καθηγητή της Γενικής Πειραματικής Χημείας Αναστασίου Χριστομάνου, ο οποίος είχε διατελέσει πρύτανης (1896-1897). Ετσι δημιουργήθηκαν τα Τμήματα Μαθηματικών και Φυσικής, που απετέλεσαν και τα δύο πρώτα τμήματα της Φυσικομαθηματικής Σχολής.

Η νεοελληνική παρουσία στην διεθνή έρευνα άρχισε με τον καθηγητή Νικόλαο Χ. Νικολαίδη (1826-1880), που αρχικά ήταν αξιωματικός 

του μηχανικού έγινε αριστούχος διδάκτορας d' Etat του Πανεπιστημίου των Παρισίων και είχε λάβει μέρος, επικεφαλής σώματος εθελοντών, στην κρητική επανάσταση (1896). Καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διετέλεσε το διάστημα 1861-1871. Χρονικά επόμενος καθηγητής μαθηματικών ήταν ο Κυπάρισσος Στέφανος (1857-1917), που και αυτός ήταν αριστούχος διδάκτορας d' Etat του Πανεπιστημίου των Παρισίων και διετέλεσε επίσης πρύτανης (1894-1895). Μαθητές του ήταν η επόμενη τριάδα καθηγητών: Παναγιώτης Ζερβός (1878-1952), διετέλεσε Πρύτανης (1935-1936). Γεώργιος Ρεμούνδος (1878-1928) και Νικόλαος Ι. Χατζηδάκης (1872-1942). Εκτακτος καθηγητής είχε διατελέσει και ο Θεόδωρος Βαρόπουλος (1894-1957) που μετά έγινε τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερα σημαντική, αν και βραχεία (1922-1923), ήταν η παρουσία του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή (1872-1950), που είχε κληθεί από τον Ελευθέριο Βενιζέλο να διοργανώσει το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης. Ο Καραθεοδωρής ήταν μαθηματικός του απόδημου Ελληνισμού με παγκόσμια αίγλη και ήταν ο βασικός συντάκτης του νόμου 5343/1932, με τον οποίον λειτούργησαν τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας μας για μιά πεντηκονταετία. Πρίν τη δημιουργία αυτοτελών τμημάτων με το νόμο 1268/1982, η Θεωρητική Μηχανική ήταν ένα από τα βασικά μαθήματα του Μαθηματικού. Καθηγητής της Μηχανικής διετέλεσε ο Κωνσταντίνος Παπαιωάννου. Κατά τη σύγχρονη περίοδο μέχρι το 1974, διετέλεσαν καθηγητές των μαθηματικών οι Νείλος Σακελλαρίου (Γεωμετρία), Σπύρος Σαραντόπουλος (Γεωμετρία), Χρήστος Φουσιάνης (Αλγεβρα), Μαυρίκιος Μπρίκας (Γεωμετρία). Αξίζει να αναφερθεί εδώ ο Δημήτριος Κάππος (1904-1985) που ήταν καθηγητής της Μαθηματικής Ανάλυσης (1935-1970) που συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του Τμήματος με πολλούς μαθητές και το αξιόλογο ερευνητικό και συγγραφικό του έργο.